Apple từ lâu đã là tượng đài của thiết kế công nghiệp, nơi mỗi sản phẩm ra đời đều được xem là chuẩn mực về sự tinh tế và trải nghiệm người dùng. Tuy nhiên, không phải lúc nào “Táo khuyết” cũng hoàn hảo. Đã có những vấn đề thiết kế sản phẩm Apple gây ra tranh cãi lớn, khiến ngay cả những fan hâm mộ trung thành nhất cũng phải đặt câu hỏi: Phải chăng Apple đang tự làm xấu sản phẩm của mình?
Bài viết này sẽ đi sâu phân tích 5 trong số những quyết định thiết kế gây thất vọng và bất tiện nhất của Apple, để xem liệu triết lý “It just works” của Steve Jobs có còn được duy trì.
1. Magic Mouse 2: Sự bất tiện mang tên “sạc dưới bụng”
Khi Apple ra mắt Magic Mouse 2 với pin sạc tích hợp thay cho pin AA, ai cũng nghĩ đây là một cải tiến đáng giá. Nhưng niềm vui nhanh chóng biến thành sự khó hiểu khi người dùng phát hiện ra vị trí cổng sạc Lightning: nằm ngay dưới mặt đáy của chuột.
Tại sao đây là một ý tưởng tồi?
- Buộc phải ngừng làm việc: Bạn không thể vừa sạc vừa sử dụng chuột. Điều này đồng nghĩa với việc công việc của bạn sẽ bị gián đoạn hoàn toàn nếu chuột hết pin đột ngột.
- Thiết kế phi công thái học: Hành động lật ngửa con chuột để cắm sạc trông rất kỳ quặc và đi ngược lại hoàn toàn với sự mượt mà, liền mạch mà Apple luôn theo đuổi.
Sự cải tiến này của Apple đủ khiến nhiều người dùng cảm thấy rắc rối và chỉ muốn quay trở về dùng chuột có dây truyền thống.
2. Apple Pencil (Thế hệ 1): Cách sạc “khó đỡ” và đầy rủi ro
Cây bút cảm ứng đầu tiên của Apple là một công cụ tuyệt vời cho các nhà sáng tạo, nhưng cách sạc của nó lại là một câu chuyện khác. Để sạc, người dùng phải cắm thẳng bút vào cổng Lightning của iPad Pro.
Thiết kế này không chỉ kém thẩm mỹ mà còn tiềm ẩn rủi ro cực lớn. Chỉ cần một va chạm nhỏ, cả cổng sạc trên iPad và đầu cắm của Pencil đều có thể bị hư hỏng nặng. Rất may, Apple đã lắng nghe và khắc phục hoàn toàn nhược điểm này với cơ chế sạc nam châm từ tính trên các thế hệ Apple Pencil sau.
3. Bàn phím Cánh bướm (Butterfly Keyboard): Thảm họa gõ phím
Với mục tiêu làm cho MacBook mỏng hơn, Apple đã giới thiệu cơ chế bàn phím cánh bướm từ năm 2015. Tuy nhiên, đây được xem là một trong những thiết kế Apple gây thất vọng lớn nhất trong lịch sử.
- Độ tin cậy kém: Bàn phím cực kỳ nhạy cảm với bụi bẩn. Chỉ một hạt bụi nhỏ cũng có thể làm kẹt phím, lặp phím hoặc thậm chí liệt phím.
- Trải nghiệm gõ tệ: Hành trình phím quá nông khiến cảm giác gõ không thoải mái, gây mỏi tay cho những người phải soạn thảo văn bản trong thời gian dài.
Hậu quả là Apple đã phải triển khai chương trình sửa chữa miễn phí trên toàn cầu và cuối cùng phải từ bỏ hoàn toàn thiết kế này để quay trở lại với cơ chế cắt kéo (Magic Keyboard) đáng tin cậy hơn.
4. iPhone và “cái bướu” camera lồi
Bắt đầu từ thế hệ iPhone 6, Apple đã đánh đổi sự liền mạch của mặt lưng để lấy một cụm camera lồi lên. Ban đầu chỉ là một camera nhỏ, nhưng qua các năm, cụm camera này ngày càng to và lồi hơn, trở thành một “cái bướu” thực sự trên các dòng iPhone Pro Max.
Nhiều người cho rằng đây là một sự thỏa hiệp cần thiết để có chất lượng ảnh tốt hơn. Tuy nhiên, nó cũng phá vỡ đi sự hoàn hảo trong thiết kế phẳng mà iPhone vốn được biết đến. Chiếc điện thoại không thể nằm phẳng trên mặt bàn và luôn cần một chiếc ốp lưng để bảo vệ cụm camera đắt tiền.
5. Smart Battery Case: Khi Apple tự biến iPhone thành “gù”
Để giải quyết vấn đề thời lượng pin, Apple đã tung ra ốp lưng kiêm sạc dự phòng Smart Battery Case. Thay vì một thiết kế tinh tế, sản phẩm này lại có một khối pin gồ lên ở mặt lưng, khiến chiếc iPhone vốn thanh lịch trở nên xấu xí và thô kệch. Nhiều trang công nghệ đã không ngần ngại gọi đây là một thiết kế “khủng khiếp” và “đi ngược lại sự tiến hóa”.
Phân tích: Tại sao Apple lại có những quyết định thiết kế gây tranh cãi?
Apple dưới thời Steve Jobs luôn chỉn chu trong từng chi tiết, loại bỏ mọi phiền toái dù là nhỏ nhất. Vậy tại sao Apple ngày nay lại chấp nhận những sự thỏa hiệp như vậy?
- Áp lực đổi mới: Việc phải liên tục ra mắt sản phẩm mới mỏng hơn, nhẹ hơn, nhiều tính năng hơn đôi khi buộc các kỹ sư phải đánh đổi.
- Ưu tiên tính năng hơn hình thức: Cụm camera lồi là ví dụ điển hình cho việc ưu tiên chất lượng ảnh chụp hơn là một mặt lưng phẳng hoàn hảo.
- Sự vắng bóng của một tầm nhìn duy nhất: Nhiều người cho rằng, nếu Steve Jobs còn sống, ông sẽ không bao giờ chấp nhận những thiết kế nửa vời và bất tiện như cổng sạc của Magic Mouse 2.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Thiết kế nào của Apple bị chỉ trích nhiều nhất?
Bàn phím cánh bướm (Butterfly Keyboard) có lẽ là thiết kế bị chỉ trích nặng nề và rộng rãi nhất, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm cốt lõi của người dùng MacBook và buộc Apple phải có chương trình thay thế toàn cầu.
2. Apple đã khắc phục những lỗi thiết kế này chưa?
Có. Apple đã lắng nghe người dùng và khắc phục hầu hết các lỗi trên: Magic Keyboard thay thế bàn phím cánh bướm, Apple Pencil 2 có sạc nam châm, và Smart Battery Case đã được thay thế bằng các giải pháp pin MagSafe thanh lịch hơn.
3. Tôi có thể dùng AI để phân tích xu hướng thiết kế sản phẩm không?
Chắc chắn rồi. Bạn có thể sử dụng các công cụ AI như Gemini hoặc Claude để tóm tắt hàng loạt bài đánh giá sản phẩm, phân tích cảm tính (sentiment analysis) của người dùng trên mạng xã hội về một thiết kế mới, từ đó nhanh chóng nắm bắt được các xu hướng và những điểm gây tranh cãi.
Lời kết
Sáng tạo không phải lúc nào cũng hoàn hảo. Dù có những bước đi sai lầm, Apple vẫn là một thế lực trong làng thiết kế. Chính sự giám sát và những lời chỉ trích thẳng thắn từ cộng đồng người dùng là động lực để họ không ngừng cải tiến và cho ra đời những sản phẩm tốt hơn. Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn một góc nhìn sâu sắc hơn về những vấn đề thiết kế sản phẩm Apple.
Bài viết liên quan:
– 6 công ty công nghệ được Apple thâu tóm
